Süresiz nafaka vermeye yönelik yasal düzenleme, toplumsal tepkilere yol açmış durumda. İsa Mesih Şahin, TBMM'de düzenlediği basın toplantısında, süresiz nafakanın özellikle yeni kurulan aileler üzerindeki maddi ve manevi sömürü unsuru olduğuna vurgu yaparak konunun kamuoyunda tartışılarak, hak temelli bir düzenleme ile çözümlenmesi gerektiğini ifade etti. Şahin'in sunmuş olduğu teklif, nafakanın süresinin evlilik süresi, eğitim ve meslek durumları gibi faktörlere bakılarak yargı tarafından belirlenmesini öngörüyor.

Kanun Teklifi;

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Türk Medenî Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi gerekçesi ile birlikte ekte sunulmuştur. Gereğini saygılarımla arz ederim. 28.05.2024

İsa Mesih Şahin

İstanbul Milletvekili

GENEL GEREKÇE

Nafaka, boşanma davası sürecinde veya dava sona erdikten sonra maddi zorluğa düşecek olan tarafa mahkeme kararıyla bağlanan ve aylık olarak ödenen parayı ifade eder.

Türk Medeni Kanunu’nun 175’nci maddesi ile, nafaka ödemesinin süresiz olduğu düzenlenmiştir. Süresiz nafaka konusu, boşanma süreçleri sonrasında taraflar arasında farklı tartışmaları beraberinde getirmektedir.  Nafakanın süresiz olarak devam etmesi nedeniyle tarafların yaşadığı ekonomik, psikolojik sıkıntılar sonradan kurulan diğer aile kurumuna da zarar vermektedir.

Yoksulluk nafakasın ödemek zorunda kalan tarafın yeniden hayat kurmak için başka evlilik yapması halinde; yeni evlilik hayatının içerisinde önceki eşine nafaka ödemesi, yeni kurulmuş olan aile hayatını hem maddi hem de manevi olarak etkilemektedir. Konunun manevi boyutu daha büyük bir önem arz etmektedir. Dolayısıyla aile kurumu bu durumdan zarar görmektedir.

Yoksulluk nafakasının süresiz olarak devam etmesi; ilerleyen dönemlerde nafakanın kaldırılması, azaltılması ya da arttırılması davalarını da beraberinde getirmektedir. Bu davalarda nafaka borçlusunun da alacaklısının da ilgili şartları taşıyıp taşımadığı gerçeğini ortaya çıkarmak için yapılan araştırmalar tarafların özel hayatına müdahale anlamına gelmektedir.

Yine yoksulluk nafakasının süresiz olması; nafaka alacaklısının çalışabilir olmasına rağmen ömür boyu çalışmaması, ya da SGK’sız olarak çalışması, evlilik akdi yapmadan birlikte yaşama gibi olumsuz örnekleri de ortaya çıkarabilmektedir.

Devletin mücadele etmesi gereken yoksullukla mücadele sorumluluğunun, boşanan bir tarafa yüklenmiş olması da; hukuk devleti ilkesi ile de, sosyal devlet ilkesi ile de bağdaşmaz.

Yoksulluk nafakasının süresiz olmasının ahlaki ve sosyal gerekçelerle açıklanması da kabul edilebilir bir durum değildir. Tam aksine yukarıda belirtilen gerekçelerle nafaka uygulamasının süreli olması hakkaniyet açısından önem arz etmektedir.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda yapılacak değişiklik ile; “nafaka ödemesinin süresiz olması durumunun kaldırılması” amaçlanmaktadır.

MADDE 2- “Yoksulluk nafakasının süresinin takdir edilmesi kriterlerinin belirlenmesi” amaçlanmaktadır.

MADDE  3- Yürürlük maddesidir.

MADDE  4- Yürütme maddesidir.